Dunyo adabiyotida “taom” va “tanovul” mavzusi
Gulnoza Odilova
Taom – inson va u yashayotgan jamiyat madaniyatining ajralmas qismi. Milliy oshxonaning oʻziga xos xususiyatlari esa u yoki bu millat madaniyatining qadimiy ildizlarini...
Adabiyot falsafasi yoxud koʻzga aylangan koʻngil
Suvon MELI
1
Nafis adabiyot, buyuk Choʻlpon taʼbiri bilan aytganda, “hisli koʻngil tarixi”dir. Bu taʼbir biz tuyqus oʻylagandan ancha chuqurroqdir. Tarix fani oʻtmishga oid fakt va...
Koʻklamdagi bodomlar – maktublardan parchalar
Fransisko Luis BERNARDES
MEVA
Yuragimni qoldirdim
koʻmib. Tovush daraxting
soya bergan yerlarda.
Va tovushing daraxti
gullar ochdi muhabbat
yoʻgʻrilgan soʻzlardan.
Tovushing daraxtida
aks etardi oqligi
yuragimning pokligin.
Tovushing daraxtidan
taralar edi ifor –
tuygʻularimdan izhor.
Tovushing daraxtida
etildi qizil...
Daraxt shoxlarida xazonmas endi…
QIZGʻALDOQ
Qizgʻaldoq, zaminning qoni,
qizgʻaldoq, quyoshning dogʻi.
Koʻklamoyning qizil dudogʻi,
yuragimning ol qizgʻaldogʻi!
Jilmayasan qanchalar yashil
tokzor ichra, bugʻdoyzor ichra.
Maysa bosgan jilgʻa qirgʻogʻin,
yuragimning ol qizgʻaldogʻi!
Yoqut lablarning shod maʼshuqi,
gullar uzra qizil...
Idishdagi vatan
I
Dam olish kunlari u shaharda sandiroqlab yurardi. Havo ochiq boʻlsa kedasini olib, yomgʻir yogʻayotgan bulutli kunlarda rezina etikda, rangi oʻchib ketgan soyabonda tashqariga chiqar,...
Shaddod edim men polapon kezimda…
MEN YOʻLOVCHI
Men yoʻlovchi, tugʻilgandan oʻlguncha,
Yayov yurib zerikmagan, erinmas.
Olis ekan chiqqan yoʻlim qarasam,
Yurgan bilan yoʻl adogʻi koʻrinmas.
Men yoʻlovchi, ulov nasib etmagan,
Zahmat bilan ketmoqdaman piyoda.
Hali-beri qarimaydi...
Oʻn besh yoshligim
Bir vaqtlar men oʻlim oldidan vidolashuv maktubini yozgan edim. Aslida, jonimga qasd qilish niyati yoʻq edi. Faqat meni oʻldirishlari mumkin, degan fikr tinchlik bermasdi.
Umuman...
El dardin chek, yakka darding dard emas
Har bir davrda milliy adabiyot vakillarining qay birovi oʻz isteʼdodining yoʻnalishi, asarlarining ruhi va hatto ijodiy taqdiriga koʻra boshqa bir xalqning shoiri yo yozuvchisiga...
Sunbulin Laylo ochiptur…
Sunbulin Laylo ochiptur, yel abiroso emas,
Dogʻini Majnun qonatmish, lolayi hamro emas.
Nastaran koʻzgusida bir sari men, bir sari yor
Chehra aksin koʻrguzupturbiz guli raʼno...
Paxtazorlarim
Ey siz kamtar, tanti, joʻmard dehqonlarim,
Siz koʻtargan xirmon – mening ehromlarim.
Shudgorlarda oyu quyosh ulgʻaytirgan,
Bir umrlik dala-dashtga mehmonlarim.
Har koʻchatga egilasiz sizlab-sizlab,
Soʻng gʻoʻzalar boʻy choʻzadi sizni...
Rasul Hamzatovning oq turnalari
Odatiy kunlarning biri. Tushdan soʻng maktabdan kelib uyda oʻtirgandim. Otam qoʻltigʻida qandaydir bir kitob bilan uyga kirib keldi. Va menga boshqacha qilib qarab qoʻydida,...
Bobo yurt
Quloq tutsam qadimlardan
Kelar ming xil navolar,
Baʼzan hazin, baʼzan mahzun,
Baʼzan gʻamgin sadolar,
Koʻksin kerib, ot oʻynatib
Kelayotir bobolar,
Ular bunda yurt soʻraydi,
Ular yurtga daʼvogar.
Temurbekka berib yalov,
Dunyoga koʻz tikkan...
Bobomning surati
Momomni bir umr oʻrtadi yomon,
Bobomning frontdan joʻnatgan xati.
Termulsam, tilkalar bagʻrimni hamon,
Bobomning urushda tushgan surati.
Orzulari ketdi oʻzlari bilan,
Toʻyma-toʻy yurmadi doʻstlari bilan.
Faryod qilib turar koʻzlari bilan,
Bobomning...
Sobir Mirvaliyev ijodi haqida
Taniqli adabiyotshunos, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi Sobir Mirvaliyev sermahsul olim. “Hayot va kurash poeziyasi” (1962), “Qalbdan qalblarga” (1966), “Oʻzbek romani” (1969), “70-yillar oʻzbek...
Olis yulduzlar tovushi
Suhbat
Oqarsuv boʻyida, oqshom chogʻida,
Qari tol boshida oy porlagan payt.
Ozurda tuygʻular qoʻnalgohida
Menga suv tilida sirlaringni ayt.
Ilkis tun sayriga shamol chaqirsa,
Shovqinli shaharni aylansang sekin.
Chor tarafda tinmay...
Fideldan salom
Xabar keldiki, bobomiz chorlayotganmish. Hammani: oʻgʻillarini, qizlarini, nevara-chevarayu boshqa-boshqalarni. (Biz oxirgisiga kiramiz.) Ikki-uch oydan beri shiftga tikilib yotgan banda boshiga odam toʻpladimi, bilavering, masala...
Esimda yoʻq sevgi, hasrat, ayriliq…
***
Ruhim – yolgʻizlikni aylaydi talqin,
sassiz ogʻriqlarning dilida ne bor.
Bunchalar sovuqsan, bunchalar gʻamgin,
umrim suratlari ilingan
devor...
Haqqushning qonidan toʻragan oʻzim,
hammaga kelgan gʻam, menga ham kelgan.
Devor – yuragimning...
Meni mutolaa ulgʻaytirgan
1
“Bolalar baxtli yoxud baxtsiz ekanini bilmaydi. Chunki ularda hayotiy tajriba yoʻq”, deb yozadi Anna Axmatova.
Bu satrlarni yozgan shoira ham, albatta, oʻz tajribasidan kelib chiqqan....
Yuragimda esa xotir qolgandir…
Ruslan Doʻst Ali
***
Havo qoralanar, qoradir bulut,
Goʻzal his yogʻadi sen yoʻqligingdan.
Qaragin, dunyoning yuragi yonar,
Istaysan bir nurni dil boʻshligʻingdan.
Balki, umrin berar, balki, jonini
Har tomchi tuproqning bir...
“Assalom”ning hikmati
Ertalab ishga kech qolmaslik uchun Muhammadalini bogʻchasiga shoshiltirib olib boradigan otasining ham, onasining ham zarur yumushi chiqib qolib, barchalari tez-tez nonushta qilib ketib qolishdi.
Bolakayni...
